اندیکاتور شیمیایی بوویدیک (Bowie-Dick Indicator)
اندیکاتور شیمیایی بوویدیک (Bowie-Dick Indicator) یکی از ابزارهای حیاتی در کنترل کیفیت فرآیند استریلیزاسیون با بخار در مراکز درمانی، آزمایشگاهی و صنعتی است.مخصوصاً در اتوکلاوهای بخار با وکیوم (پیش‌خلأ). اندیکاتور شیمیایی بوویدیک به‌طور خاص برای بررسی توانایی نفوذ بخار و خروج کامل هوا از چمبر طراحی شده است.
فرآیند استریلیزاسیون با بخار یکی از روش‌های رایج برای از بین بردن میکروارگانیسم‌ها و عوامل بیماری‌زا در تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی است…
وظایف اصلی اندیکاتور شیمیایی بوویدیک:
1. تشخیص باقی‌ماندن هوا در اتوکلاو: اگر هوا در چمبر باقی بماند، بخار نمی‌تواند به درستی به همه سطوح نفوذ کند و استریلیزاسیون ناقص خواهد بود.
2. بررسی عملکرد پمپ وکیوم: اگر پمپ وکیوم به‌درستی عمل نکند و خلأ مناسب ایجاد نشود، تست بویدیک این مشکل را آشکار می‌کند.
3. تأیید کفایت نفوذ بخار به مواد متخلخل: مثل پارچه‌های بسته‌بندی یا ابزارهای پیچیده.
تاریخچه اندیکاتور بوویدیک
تست بوویدیک برای اولین بار در سال ۱۹۶۰ توسط دو محقق به نام‌های Bowie و Dick معرفی شد.
عملکرد بوویدیک
تست اندیکاتور شیمیایی بوویدیک مبتنی بر تغییر رنگ یک ماده شیمیایی در اثر تماس با بخار اشباع در دمای مشخص است…
وقتی درون اتوکلاو قرار می‌گیرد و فرآیند استریلیزاسیون آغاز می‌شود، بخار باید به‌طور یکنواخت به همه قسمت‌های بسته نفوذ کند.
اگر همه شرایط مناسب باشد، تغییر رنگ یکنواخت در اندیکاتور رخ می‌دهد (معمولاً از آبی یا بنفش به سیاه).
اگر هوا باقی بماند یا بخار نفوذ کافی نداشته باشد، تغییر رنگ ناقص خواهد بود
اجزا و ساختار اندیکاتور شیمیایی بوویدیک
کاغذ یا کارت پایه، جوهر حساس به بخار، پوشش محافظ…
انواع تست بوویدیک
تست کلاس 2، نسخه‌های تک‌بار مصرف و چندبار مصرف، نسخه‌های دیجیتالی…
استانداردهای بین‌المللی مرتبط
ISO 11140-1، AAMI ST79، EN 867-4…
مراحل انجام تست بوویدیک
قرار دادن اندیکاتور در مرکز محفظه اتوکلاو، اجرای سیکل، بررسی تغییر رنگ
کاربردها بوویدیک
مراکز درمانی، آزمایشگاه‌ها، صنایع داروسازی، شرکت‌های تجهیزات پزشکی
مزایا بوویدیک
سادگی، سرعت، هزینه پایین، قابلیت تشخیص سریع مشکلات مکانیکی
محدودیت‌ها بوویدیک
فقط برای تست عملکرد دستگاه است، نیاز به تفسیر چشمی
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
تست بوویدیک به‌عنوان یکی از معتبرترین اندیکاتورهای شیمیایی برای بررسی کیفیت عملکرد دستگاه‌های اتوکلاو شناخته می‌شود.
اندیکاتور بویدیک فقط صحت عملکرد دستگاه استریلیزاسیون بخار را بررسی می‌کند و نمی‌تواند استریلیزاسیون اقلام خاص را تأیید کند. این تست باید روزانه (در شروع شیفت کاری) انجام شود تا از سلامت کلی سیستم مطمئن شویم.
نحوه استفاده از اندیکاتور بوویدیک
برای انجام صحیح تست بوویدیک و اطمینان از عملکرد مناسب دستگاه استریلیزاتور بخار، باید مراحل زیر را با دقت دنبال کرد:
- دستگاه اتوکلاو را از هرگونه ابزار و مواد استریل خالی کرده و تنها بسته تست بوویدیک را در آن قرار دهید.
- محل قرارگیری بسته تست باید در ناحیه‌ای با سخت‌ترین دسترسی بخار باشد (معمولاً در مرکز یا پایین‌ترین قفسه).
- یک سیکل استریلیزاسیون کامل را با پارامترهای استاندارد (معمولاً دمای ۱۳۴ درجه سانتی‌گراد به مدت ۳.۵ دقیقه) اجرا کنید.
- بلافاصله پس از پایان سیکل، بسته تست را خارج کرده و به‌سرعت وضعیت تغییر رنگ الگوی تست را بررسی نمایید.
- در صورتی که رنگ به‌طور یکنواخت در کل ناحیه تغییر کرده باشد (معمولاً از رنگ روشن به تیره) نشان‌دهنده عملکرد صحیح دستگاه است.
- اگر تغییر رنگ ناقص، غیر یکنواخت یا همراه با نواحی بدون تغییر باشد، نشان‌دهنده وجود مشکل در تخلیه هوا، نفوذ بخار یا عملکرد پمپ خلأ است و نیاز به بررسی فوری دستگاه می‌باشد.
یادآوری: این تست باید به‌صورت روزانه پیش از استفاده از دستگاه اتوکلاو برای استریلیزاسیون ابزارهای پزشکی انجام شود